Karacasu’ya sadece 10 km uzaklıktaki anıt yapıları çok iyi korunmuş bir antik kent: Afrodisias.
Güzellik, aşk, doğa ve bolluk tanrıçası Afrodit’e adanan kent, Aydın’ın Karacasu ilçesinde yer alır. Kentin bulunuş öyküsü de en az kentin kendisi kadar güzel… Ara Güler, 1958 yılında baraj açılışının fotoğraflarını çekmek için Aydın’a gider, dönüşte ise yolunu kaybeder ve kendisini Karacasu’nun Geyre beldesinde bulur. Bakar ki köylüler tarihle iç içe yaşıyor. Roma sütunları, sütun başları, lahitler… Usta fotoğrafçı bunları fotoğraflar ve Afrodisias böylelikle gün ışığına çıkmaya başlar.
Afrodisias Antik Kenti, Aydın ili Karacasu ilçesi Geyre Mahallesi’nde bulunmaktadır.
Afrodisias, Roma imparatorlarının gözde kentidir. Roma imparatorları, soylarının Tanrıça Afrodit’ten geldiğini düşündükleri için kente hep özel ilgi göstermiş ve sevgi beslemişlerdir. Kent, geçmişte çok zengin ve gösterişli bir yaşam sunmuştur insanlara…
Bugün Afrodisias Arkeoloji Müzesi’nde korunan ve ziyaretçilerini bekleyen yüzlerce heykel, bir zamanlar kentin caddelerini, sokaklarını, binalarını süslemekteydi. Oldukça sağlam şekilde günümüze ulaşmış 2 bin yıllık kalıntıları, heykelleri, harika doğası ve zengin bir koleksiyon barındıran müzesiyle UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan kent, ziyaretçilerin bir tam gün geçirebileceği güzelliklere sahiptir.
KENTİN TARİHİ
Afrodisias (Aphrodisias) Antik Kenti, Milattan Önce 5000 yıllarına kadar giden bir tarihçesi vardır. meşhur Afrodit tapınağı Milattan Önce 6. yüzyılda yapılmış olup, o zamanlara kadar küçük bir yerleşim alanı olduğu görülmektedir. Fakat Roma devrinde şehirleşmeye gitmesi Milattan önce 2. yüzyılda görülmektedir. Şehirleşme anında hesaplara göre 15 bin kişinin burada yaşadığı tahmin edilmektedir. Milattan Önce 1. yüzyılda ise Roma İmparatoru Augustus tarafından özel olarak kendi korumasına almıştır. Milattan Sonraki 1. yüzyıla kadar geçen 200 sene içinde bu şehre ciddi anıtlar yapılmıştır.
GEZİLECEK YERLER
Tiyatro : Afrodisias Tiyatrosu’nda, mimarinin büyük çoğunluğu iyi korunmuş durumdadır. Özgün haliyle 7 bin kişilik bir kapasitesi vardır. Cavea (seyirci oturma yeri), prehistorik (tarih öncesi) yerleşimin bulunduğu höyüğe yaslanacak şekilde, Geç Helenistik dönemde inşa edilmiştir. Özenle işlenmiş ve heykellerle süslü üç katlı mermer sahne binası ise MS 30 yılı civarında şehrin zenginlerinden Zoilos tarafından yaptırılmıştır.
Stadyum : MS 1. yüzyılın sonlarında inşa edilen stadyum, tiyatro ile beraber şehrin yüksek kapasiteli seyirci yapılarına olan ihtiyacını gidermiştir. Alışılageldik Grek stadyumlarının aksine bu stadyumun her iki ucu da kapalıdır. 270×60 metre boyutlarındaki binanın 30 adet mermer oturma sırası sağlam şekilde günümüze ulaşmıştır. Stadyum, yaklaşık 30 bin kişilik kapasitesiyle şehir nüfusunun neredeyse üç katını oturma sıralarında barındırabiliyordu. Afrodisias Stadyumu, Antik Yunan dünyasındaki en iyi korunmuş örnektir ve en büyük stadyumlardan biridir.
Kuzey Agora : Agora, şehrin başlıca kamusal meydanıdır ve mermer mimari kullanılarak yapılan Geç Helenistik şehir planının ilk unsurlarından birini teşkil etmektedir (MÖ 30-20). Dört tarafı İyon düzeninde portikolarla çevrili, yaklaşık 202×72 metre boyutlarında bir alandır. Agoralar, yalnızca ticari merkezler değil, şehrin kalbi konumundaki kamusal meydanlardır ve toplumsal yaşantının en önemli buluşma merkezleridir.
Afrodite Tapınağı ve Kilise : Afrodite Tapınağı’ndan günümüze kalanlar, aslında Geç Antik Çağ’da dönüştürülmüş olan kilise yapısıdır. Afrodite Kutsal Alanı, âdeta şehrin kalbidir ve merkezinde geleneksel Yunan stilinde, tümüyle mermerden inşa edilmiş büyük boyutlu bir tapınak (8.5×31 m.) yer alır. İyon düzenindeki tapınakta, kısa kenarlarda sekiz, uzun kenarlarda 13 sütun yer alır ve kült odasının (naos ya da cella) çevresi geniş bir koridor ve sütunlarla çevrilidir (pseudodipteros). Tapınak, MÖ 30’lu yıllarda şehrin ilk zenginlerinden Zoilos tarafından inşa edilmiştir. MS 2. yüzyılda ise etrafı gösterişli bir sütunlu avlu ile kapatılmıştır. Tapınak, MS 500 civarında kiliseye dönüştürülmüştür. Bu özenli, detaylı ve ekonomik dönüşüm, aynı zamanda muazzam bir mühendislik girişimidir. Tam anlamıyla ters yüz edilen tapınağın içi, dışına çıkarılmıştır. Yan sütunlar iç nefleri oluşturmak üzere yerinde bırakılırken; uçtaki sütunların yerleri, nefi doğu ve batı yönünde uzatmak amacıyla değiştirilmiştir. Cella duvarları yıkılıp, sütunların dışına tekrar örülmüştür. Böylece kilisenin günümüze kadar kısmen ayakta kalan etkileyici dış duvarları oluşturulmuştur.
Tetrapylon : Tetrapylon (dörtlü kapı), Afrodite Kutsal Alanı’nın anıtsal girişidir. Her iki tarafta bulunan gösterişli alınlıkları destekleyen dört grup halinde toplam 16 sütun vardır. MS 2. yüzyılda inşa edilen Tetrapylon, Antoninler döneminin modasını yansıtan stilde bol süslemeli, anıtsal ve prestijli bir yapıdır. Şehrin ana caddesinde yürüyen halk, bu kapıdan geçerek Afrodite Kutsal Alanı’na giriş yapıyordu. Kapının tapınağa (batıya) bakan iç cephesi daha da zengin ayrıntılarla süslenmiştir.
Sebasteion : 1979-1981 yılları arasında kazılan Sebasteion, Afrodit’e ve Roma İmparatorluğu’nun Julio – Claudius Hanedanı’na ithaf edilmiş, görkemli bir tapınak kompleksidir. Kompleks, onlarca heykel ile süslü iki katlı bir giriş kapısı (propylon), korinth düzeninde bir tapınak, dar bir tören yolu (90×14 m.) ve bu yolun her iki tarafına yerleştirilmiş, her biri aşağıdan yukarıyla sırasıyla Dor, İyon ve Korinth düzeninde olmak üzere üçer katlı (12 m. yükseklikte) iki adet kapalı portiko benzeri yapıdan oluşmaktadır. Sebasteion kabartmalarının sergilendiği yeni bir salon, 2008 yılında Afrodisias Müzesi bünyesinde ziyaretçilere açılmıştır.
Meclis Binası (Bouleuterion) : Meclis binası veya diğer adıyla bouleuterion, MS 2. yüzyılda mermer kaplamalı, üstü kapalı küçük bir tiyatro biçiminde yeniden inşa edilmiştir. Bu yapının içinde bin 700 kişi kapasiteli mermer oturma sıraları ve iki katlı, sütunlu, mermer bir sahne cephesi vardır. Bina, antik çağın sonuna dek kullanılmıştır ve bu dönemde iki adet oturma sırasının kaldırılması ve orkestra çukuru yaratılmasını içeren bir takım değişiklikler yapılmıştır. Müzede, sergide bulunan Dometeinos ve Tatiana heykelleri, kaideleriyle birlikte, neredeyse eksiksiz şekilde bouleuterionun hemen dışarısında ele geçmişlerdir.
Hadrian Hamamı : MS 2. yüzyılın başlarında İmparator Hadrianus’a (MS 117-38) ithafen inşa edilmiş olan bu yapı, Afrodisias’taki en büyük hamamdır. Muazzam boyutlardaki kireçtaşı duvarlar, antik çağlardan bu yana ayaktadır. Afrodisias’ta ele geçen en kaliteli heykellerin bazıları burada bulunmuştur ve sayıları dikkat çekicidir. Hadrian Hamamı hem bir yıkanma tesisi hem sosyal buluşma merkezi hem de âdeta bir heykel müzesiydi.
Afrodisias Müzesi : Türkiye’de ören yerinin içinde yer alan az sayıdaki müzeden biri olan Afrodisias Müzesi’nde ve bahçesinde, alandan çıkarılan eserlerden çok özel bir seçki sergilenmektedir. Bu önemli kültürel mirası yerinde inceleyebilmek hem yetişkinler hem de kendi topraklarının tarihini öğrenmek isteyen çocuklar için çok güzel bir fırsattır ve bu muhteşem antik kent ziyaretini tamamlamaktadır.
ULAŞIM
Toplu taşıma ile gelecek olan ziyaretçiler, Aydın’ın Nazilli ilçesinden kalkan Karacasu dolmuşları ile bölgeye kolaylıkla ulaşabilirler. Özel aracıyla İzmir – Antalya güzergâhında seyahat eden ziyaretçiler, Kuyucak’tan Karacasu’ya (diğer yönde ise Tavas’tan Karacasu’ya doğru) saparak Afrodisias’a uğrayıp, hem yollarını kısaltabilir hem de arkeoloji ve doğa içerisinde dinlendirici bir kültür gezisi yapabilirler.
ZİYARETÇİ BİLGİLERİ
Aphrodisias antik kenti ziyarete haftanın 7 günü açıktır. Aphrodisias müzesinin çalışma saatleri:
Pazartesi : 08:00 – 19.00
Salı : 08:00 – 19.00
Çarşamba : 08:00 – 19.00
Perşembe : 08:00 – 19.00
Cuma : 08:00 – 19.00
Cumartesi : 08:00 – 19.00
Pazar : 08:00 – 19.00
NOT : Aphrodisias müzesi kış sezonları saat 17:00 ‘ye kadar açıktır.
Giriş Ücreti : 15 TL
Bir yıl boyunca Müzekart ile 2 kez, Müzekart+ ile ise sınırsız ziyaret edebilirsiniz.
Ayrıntılı bilgiler için; Aphrodisias Müzesi İletişim:
Tel : 0256 448 80 86 – 0256 448 80 03
Fax : 0256 448 82 62
