Zeytin ve İstihdam

Merhaba..

Bu ay, tarım kümelenmesi alt başlıklarından olabilecek, zeytin ve istihdam konusunu ele alacağız. TR32 (Aydın, Denizli ve Muğla) Bölgesi tarım arazisi olarak incelendiğinde, 5 basamaklı TÜİK verilerine göre, maalesef 9.247.322,5 dekar ile 4’üncü sıradadır. Ancak 4’üncü sırada olan bu bölgede, tarım konusunda çok özel ürünler yetişmektedir. Bölgede, meyveler, içecek ve baharat bitkileri, tahıl ve diğer bitkisel ürünler, sebze bahçeleri ve nadasa bırakılan alanlar mevcuttur. Özellikle bu bölgede; kereviz (sap), incir, arpa (yeşil ot), kestane, turunç, yem şalgamı, İtalyan çimi, enginar, zeytin (yağlık), pamuk (lif), pamuk (kütlü) ve pamuk tohumu (çiğit) ön plana çıkmaktadır. Bunlardan zeytine dikkat çekmek istiyorum. Ülke çapında, TÜİK verilerine göre, meyve üretim başlığı altında baktığımızda zeytin için, %71,2 ile bir önceki yıla göre artış tespit edilmiştir. Ülke genelinde, %7,7 oranla, meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim miktarı, 2022 yılında, bir önceki yıla göre arttığı düşünüldüğünde, zeytinin önemli bir itici güç olduğu değerlendirilebilir. (Haber Bülteni-45504, 2022). Peki zeytin ile nasıl endüstriyel bir çalışma yapılabilir. Biraz buna kafa yoralım. Bizim bölgemiz daha çok zeytin yağı konusunda ön plana çıkmaktadır. 2015 yılında, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ulusal Kümelenme Strateji Raporu’nu incelemenizi tavsiye ederim. Bizim bu bölgede oluşturmak istediğimiz kümelenme çalışmasını ulusal boyutta araştırılmış bir rapor. Rapor incelendiğinde zeytin ve zeytinyağı sektörünü üç boyutta incelemektedir.

• Sofralık zeytin
• Zeytinyağı
• Pirina yağı

TR32 bölgesi özellikle, zeytinyağı konusunda ön plana çıkmaktadır. Bu bakış açısıyla rapor;  markalaşma, kalite, kurumsallaşma, Ar-Ge ve inovasyon, güncel ve sağlıklı veri temini, artıkların yönetilmesi ve denetim konularında eksiklikler olduğuna dikkat çekmektedir. AB kota uygulamasının da ulusal sektör rekabetçiliğini olumsuz etkilediği görülmüştür. Bunun dışında, sektörün yerel çeşitlerinin fazla olması ve bu çeşitlere dair coğrafi işaret başvurularının bulunuyor olması, sertifikalı fidan üretimi yapılması, yerli makine teçhizat sektörünün güçlü olması, bizim için pozitif bir güçtür. Ayrıca, ülkemizin üretim miktarının yüksek olması ve artış eğilimi, sektöre yönelik ihtisaslaşmış araştırma kurumlarının ve sektöre yönelik devlet desteklerinin varlığı ise, analizde güçlü olduğumuz konular olarak belirlenmiştir. Sektörün ihtiyacı olan eylemler; Strateji ve İşbirliği, Rekabetçilik ve Kalite, Ar-Ge / Yenilikçilik / Çevre, Üretimin Artırılması / Planlanması, Dış Ticaret, İç Ticaret olmak üzere 6 ana Ortak Rekabet Alanında incelenmiştir. Burada yapılan çalışmayı, bizler TR32 Bölgesi için yenilemeliyiz. Alt sektörler için, özellikle markalaşma, kalite, kurumsallaşma, Ar-Ge ve inovasyon, güncel ve sağlıklı veri temini, artıkların yönetilmesi ve denetim konularında işletmelere görev vermemiz gerekmektedir. Tabi ki daha çok alt sektör oluşturabiliriz; otomasyon, programlama, pazarlama, lojistik, depolama,…vb. gibi. Tarımda ön plana çıkan TR32 bölgesi için, böyle bir çalışma, yoğun bir istihdam yaratacaktır. Özellikle, yereldeki insan kaynaklarının aktif kullanılması, bölgenin işsizlik oranlarını yüksek seviyelerde azaltacaktır.

Evet, bu yazımızda, kümelenmeye konu olan bölge için, inovatif olarak, neler yapabiliriz kapsamında, zeytin ve istihdam bakış açısı ile konuyu tartışmaya açtık. Bir sonraki yazımızda, kümelenme konusuna devam ederek, konu hakkında incelemeler yapacağız. Bol Ar-Ge ve inovasyonlu günler dilerim.

Kaynakça: Haber Bülteni-45504. (2022, Aralık 30) TÜİK.