Yenipazar’daki Donduran Kulesi Restorasyonu Dondu Kaldı!

Aydın Yenipazar ilçesi Donduran köyü (mahalle) sınırları içerisinde bulunan, 1300’lü yılların sonlarında saray kulesi olarak Menderes ovasına hakim bir konuma inşa edilen ve Aydın’da ayakta kalmış 4 kuleden biri olma özelliğini taşıyan Donduran Kulesi ihalesi yapılmasına rağmen restorasyonu yapılamıyor!

Yenipazar Belediyesi gün geçtikçe yıkılan Donduran Kulesi’nin ayakta tutulması için gerçekleştirdiği girişimlerinin ardından Aydın Valisi Hüseyin Aksoy harekete geçmiş ve Aydın Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) koordinesinde restorasyon projesinin hayata geçirilmesi sağlanmıştı.

YİKOB tarafından 606 bin 993 TL bedelle ihale edilen tarihi kulenin restorasyon çalışmaları için yüklenici firmaya yer teslimi yapılmış ve tarihi kulenin restoresi için çalışmalar başlarken, restorasyonun 10 ay içerisinde tamamlanması planlanmıştı.

Konu ile ilgili Aydın Valiliğinden yapılan açıklamada ise “Aydın Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB), il genelinde tarihi ve kültürel mirasların restorasyonu için yoğun çalışma yürütüyor. Kamuoyunun yakından takip ettiği gibi Valimiz Sayın Hüseyin Aksoy da sık sık ilçe ziyaretleri gerçekleştiriyor, kültürel ve tarihi mekanlarda incelemelerde bulunuyor, sorunları ve ihtiyaçları yerinde görüyor ve çözüm konusunda da gerekli çalışmaların yapılması için ilgili birimlere talimat veriyor. Sayın Valimizin talimatları doğrultusunda, yıkılmaya yüz tutmuş ecdat yadigarı mekanların korunması ve restorasyonu için yoğun çalışmalar yürütülüyor. Bu kapsamda, Aydın Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) tarafından, ilimiz Yenipazar İlçesinde bulunan Donduran Kulesi’nin 16 Kasım tarihinde 606.993,54 TL (+KDV) bedelle restorasyon ihalesi gerçekleştirilmiştir. Yüklenici firmaya 22 Kasım tarihinde yer teslimi yapılmış ve restorasyon çalışmaları başlatılmıştır” ifadelerine yer verilmişti.

Bütün bu ihale ve açıklamalar sonrasında yer teslimi sonrasında yüklenici firmanın Donduran Kulesi retorasyonunun devam etmediği ortaya çıktı.

Yenipazar Belediye Başkanı Yüsran Erden gazetemize “ Bu proje ile ilgili olarak 3 yıldır YİKOB nezdinde mesai harcamaktayım. Milletvekilimiz Sayın Kuvvet Erim de destek vermektedir. Sayın Valimiz Hüseyin Aksoy ve vali yardımcımız ve YİKOB Başkanımız Hulusi Arat konu hakkında bilgi sahibidir.

Yenipazar ilçesi Donduran köyünün kuzeyinde 1385 yılında yapıldığı tespit edilen 16 metre yüksekliğinde 700 yıllık Donduran Kulesi onarılmayı bekliyor.

Makaralı bir asansörle çıkılan 3 katlı kulenin ara katlarının tahtaları çürümüş ve duvarlarının bir kısmı yıkık durumdadır.

Aydın Kültür Varlıkları Koruma Kurulunun  25.12.2014 tarih ve 3367 sayılı kararı ile Rölöve projesi ve 26.02.2015 tarih ve 3586 sayılı kararı ile Restitüsyon ve Restorasyon projeleri onaylanan kulenin, İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından 03.06.2020 tarihinde yaklaşık maliyet dosyası hazırlanmış ve 2021 Ekim ayında ihalesi yapılmıştır.

Yükleniciye yer teslimi yapıldıktan sonra statik proje ihtiyacı ortaya çıkan restorasyon çalışması, “ güçlendirme maliyetinin yüksek bulunmasından” ötürü beklemektedir” açıklamasında bulundu.

DONDURAN KULESİ HAKKINDA BİLGİ

Donduran Mahallesi’nin güneyinde yer almaktadır. Moloz taş tuğla ve yer yer mermer spoilen malzemeden inşa edilmiştir. Birbirine bitişik iki kare mekandan oluşan kulenin batı cephesine bitişik kare mekan daha küçük ebatlardadır. Kübik bir yapı olan Donduran Kulesi iki kat ve teras katından oluşmaktadır. Ahşap kat döşemeleri yandığı için mevcut değildir. İkinci kat doğu duvarında üçgen alınlıklı ocağı bulunmaktadır. Teras katta duvarlarda mazgal delikleri vardır. Giriş kapısı yine bu cephede birinci katın duvarının ortasındadır. Kuleye giriş muhtemelen çekme köprünün iç tarafındaki merdiven basmakları ile sağlanıyordu. Çekme köprünün makara sisteminin kalıntıları kapının ahşap lentosunun ortasındaki makaradan anlaşılmaktadır. Kule devrin anlayışına uygun olarak köyün üstünde, köy ve Menderes ovasına hakim bir konumda inşa edilmiştir. Kulenin kesin yapım tarihi belli değildir. Köyün içindeki çeşmelerin kitabelerindeki H.1177-1178 (1763-1764), (1764-1765) tarihleri kulenin yapım tarihlerine ışık tutmaktadır. Kulenin önemi Aydın’da ayakta kalmış üç kuleden biri olmasıdır. Kaynak; İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü