Karpuzlu İlçemizi Tanıyalım
Uluslararası “Karia Yolu” yürüyüş güzergâhının dört ana bölümünden biri olan İç Karia’nın en heyecan verici antik şehirlerinden Alinda’ya ev sahipliği yapan ilçemiz Karpuzlu ilçemizi tanıyalım..!
Aydın’a 55 km uzaklıktadır. Uluslararası “Karia Yolu” yürüyüş güzergâhının dört ana bölümünden biri olan İç Karia’nın en heyecan verici antik şehirlerinden Alinda’ya ev sahipliği yapan ilçemiz, zenginliklerini her geçen gün dünyaya daha fazla tanıtıyor. Geçmişi MÖ 1350’li yıllara uzanan Alinda önemli bir kent. Çünkü insanlık tarihinin en büyük imparatorlarından birinin, Büyük İskender’in hürmet gösterdiği Karia Kraliçesi Ada’nın şehri.
Karpuzlu, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki kayıtlarda Demircidere köyü olarak geçmektedir. Yöreye Demircidere adının verilmesinin nedeninin, köyün hemen yanındaki dere kenarında olan birkaç demirci dükkânından kaynaklandığı sanılmaktadır. O dönemlerde Abak, Ulukonak, Gölcük, Ömerler, Tekeler gibi köylerin nüfuslarının Demircidere’den çok fazla olduğu kayıtlarda mevcuttur. Demircidere köyünün adı, 1971 yılında beldenin belediye olmasıyla Karpuzlu olarak değiştirilmiştir. Karpuzlu adının ovadan geldiği bilinmektedir. Şu an Karpuzlu Ovası olarak anılan yerin adı daha önceleri de aynı adla anılırmış.
İlçemiz, tarihsel zenginliğinin yanında ziyaretçilerin ilgisini çeken renkli bir kültürel dokuya sahip. Örneğin ilçemize bağlı yerleşimler, birbirlerine sadece birkaç kilometre uzaklıkta olmalarına rağmen, bir köyün konuşması diğerine benzememektedir.
Üstelik sadece günlük dilde değil, giyim kuşamdan âdetlere ve sofra geleneklerine dek Karpuzlu köylerinde görülebilen farklılıklar, yöremizin kültürel çeşitliliğini gözler önüne sermektedir. Ayrıca başta Tekeler köyü olmak üzere Karpuzlu sınırları içerisindeki köy pazarları da organik meyve- sebzeleri ve ürün çeşitliliği ile ilgi çekmektedir.
Karpuzlu, ilk çağlardan bu yana farklı medeniyetlere beşiklik etmiştir. İlçemizi mesken edinen birçok uygarlıktan biri de Karialılardı. Tarihçiler, Karialıların bölgemizde ilk görülmeye başladığı tarih olarak MÖ 4 binli yılları gösterir. Ağırlıklı olarak Anadolu ve Yunanistan’ın farklı noktalarından gelen bu topluluk, bölgede bazı yerleşim yerleri kurduktan sonra batıya, Ege Denizi’ne doğru yürümeye devam etmiştir. Çeşitli zamanlarda göçlerini sürdüren Karialıların bir bölümü, MÖ 3 binli yıllarda yeniden Ege’nin doğusuna dönmüş ve bölgemize yerleşerek kentler kurmuşlar. Karialılar, kendi dilleri olan Karcayı konuşurlardı. Bölgemizde ve Mısır kıyılarında Karca yazılmış tabletler bulunmasına rağmen bu dil hala çözülememiştir. Karpuzlu’nun tarihini araştırırken şunu unutmamak gerekir: Karpuzlu genç bir ilçe ve yeni bir yerleşim yeri. Alinda’dan sonra bölgede bu ölçekte bir yerleşim yeri daha kurulamamıştır. O nedenle Karpuzlu ilçesinin tarihini incelerken, Çine ya da Alinda ile birlikte incelemek gerekmektedir.
Osmanlı döneminin son 150 yılında çeşitli bölgelerden göç alan ilçemizin bazı köylerinde Girit kökenli ailelerin olduğu (Ömerler ve Ulukonak gibi) bilinmektedir. Diğer yandan Osmanlı Fermanı ile bölgede konuşlanan Yörük aşiretlerinden biri, Hayta Yörük Aşireti oymaklarının kurduğu Hatıpkışla köyüdür. Bu köy, günümüzde tamamen yerleşik durumdadır. Ayrıca Karatepe Aşireti’nin Bıttı oymağının bir kolu da Güney köyüne yerleşmiştir.
– Alinda Antik Kenti
– Hatipkışla Barajı
